-
1 на всем готовом
-
2 все сошло хорошо
-
3 он способен на все
-
4 ставить все на карту
-
5 аккуратно
нареч. в разн. знач. биноныг, биноныгæй, бæлвырд, бæлвырдæй, дырысæйон всё делает аккуратно – уый алцыдæр биноныгæй кæны
-
6 воображать
несовер. хъуыды кæнын, хъуыдыйы исын, фæлгæнын, æнхъæлынсм. вообразитьне воображай, что ты всё можешь разг. – афтæ ма æнхъæл, æмæ дæ бон алцыдæр у
много о себе воображает разг. – йæхиуыл иттæг æрвæссы
-
7 всё
1. алцы, алцыдæр; алцыппæт, алцыппæтдæр, æппæт, æппæтдæр, иууыл, иууылдæр«всё куплю», –сказало злато, «всё возьму», –сказал булат (Пушкин) – «æппæтдæр балхæндзынæн» – загъта сызгъæрин, «æппæтдæр байсдзынæн» – загъта болат кард
2. (все время) æдзух, иудадзыга они всё спали – уыдон та иудадзыг дæр фынæй кодтой
он всё еще болен – нырма рынчын у
- всё-таки- всё же -
8 для
предлог, передается дат. п. на -æн или послелогами:тыххæй, руаджыон для семьи все сделает – йæ бинонты тыххæй алцыдæр бакæндзæн
папка для бумаг – гæххæттытæн хъæбæрцъар
полезно для здоровья – æнæниздзинадæн ахъаз у
-
9 заготовить
совер. бацæттæ кæнын, æрцæттæ кæнын; æрæввонг кæнынмы заготовили все необходимое для отъезда – фæндагмæ цы хъæуы, алцыдæр æрцæттæ кодтам
мы заготовили дров на всю зиму – æгас зымæгмæ суг æрæввонг кодтам
-
10 как-нибудь
нареч. в разн. знач. искуыд, исты æгъдауæй, исты амалæй, исчердыгонау, куыдфæндынадо как-нибудь помочь ему – исты 'гъдауæй йын баххуыс хъæуы
он все делæт как-нибудь – алцыдæр куйдфæндыйæ аразы
-
11 напоминать
несовер. зæрдыл æфтауын, кой кæнынздесь все напоминает мне былое (Пушкин) – ам мын алцыдæр ивгъуыд рæстæг мæ зæрдыл æфтауы
-
12 объясниться
совер.все объяснилось – алцыдæр рабæрæг ис
объяснитесь! – райхалут уæ хъуыды!
3. (выяснить отношения) кæрæдзи бамбарын, æрдзуассæ уыня хотел бы с вами объясниться – мæн фæнды уемæ æрдзуассæ уын
-
13 правда
жен. æцæг, æцæгдзинад, раст, рæстдзинадоткрой мне всю правду, не бойся меня (Пушкин) – зæгъ мын алцыдæр раст, ма мæ тæрс
правда это или ложь? – æцæг у æви мæнг?
-
14 предвещать
несовер. разуац хæссынвсе предвещало успех – алцыдæр æнтысты разуац хаста
-
15 предрешить
совер. рагтæрхон кæнынвсе было предрешено заранее – алцыдæр рагтæрхонгонд уыди
См. также в других словарях:
алцыдæр — з.б.п … Орфографический словарь осетинского языка
алцыдæриддæр — з.б.п … Орфографический словарь осетинского языка
АЛЦЫДÆР НЫВЫЛ УЫН — Уагыл, зæрдæмæдзæугæ, куыд æмбæлы, афтæ уын … Фразеологический словарь иронского диалекта
АДÆМЫЛ СТЫР ЦÆСТ ИС — Алцыдæр зонынц, уынынц, æнæ зындæй сын ницы ирвæзы. Народ смотрит во все глаза … Фразеологический словарь иронского диалекта
БÆНДÆНЫ ИННÆ КÆРОН — Алцыдæр, алцæуылдæр дзурын, тох кæнын æ.а.д. Мах иууылдæр æнхъæлмæ кæсæм, нæ фарста политикон æгъдауæй скъуыддзаг кæд æрцæудзæн, уымæ. Уый сæйраг фарст у, фæлæ бæндæны иннæ кæрон дæр рох нæ хъæуы. Цалынмæ уыцы фарст скъуыддзаг цæуа, уæдмæ ацы… … Фразеологический словарь иронского диалекта
ДУРЫ ГУЫБЫНÆЙ ДОН РАУАДЗЫН — Алцыдæр алкæд ссарын. Фæзæгъынц сæрæн адæймагæй … Фразеологический словарь иронского диалекта
КАРД ДÆР ДÆХИМÆ УЫН ÆМÆ ФЫД ДÆР — Алцыдæр у хицæй аразгæ, исты саразынæн цы хъæуы, уыдон иууылдæр химæ уæвын … Фразеологический словарь иронского диалекта
КЪУХТЫ ХУЫЗÆН ЗОНЫН — Алцыдæр тынг хорз, бындуронæй зонын. Знать как свои пять пальцев. Къамады чи нæ уыд, уый хъуамæ йæхицæй ма раппæла, зæгъгæ, æз Ирыстон зонын мæ къухты хуызæн. (Коцойты А. Дадолты мæт.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
СУДЗИНЫ ОНГ ДÆР — Алцыдæр, ницы ныууадзын, ницы ферох кæнын. Всё до иголки … Фразеологический словарь иронского диалекта
УÆРАГÆЙ НАД — Алцыдæр тынг бирæ. Фæзæгъынц фæллойæ … Фразеологический словарь иронского диалекта
ХУЫЦАУЫ ФÆРЦЫ УЫН — Алцыдæр нывыл уын. Благодаря богу … Фразеологический словарь иронского диалекта
